Thông thường, khi nhắc đến ong bắp cày, chúng ta chỉ thường nghĩ đến một loại ong. Tuy nhiên, ong bắp cày là tên gọi của một nhóm các loài tò vò khác nhau. Hãy cùng LifeSkills Vietnam tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Các loài ong thuộc nhóm ong bắp cày
Ong vàng
Đây là loài ong bắp cày rất phổ biến vì chúng sống theo bầy đàn. Vì vậy, bạn có thể bắt gặp nhiều con cùng lúc ở một nơi.
Những con côn trùng này thường có kích thước khoảng 1cm – 1.5cm, với những sọc vàng đen đặc trưng. Ngoài ra, chúng còn có tập tính xây những chiếc tổ nhỏ với các tàng ong bao quanh, thường là ở trên cây, trong bụi rậm, trên gác mái hay thậm chí là trên bãi cỏ.
Ong bắp cày giấy châu Âu
Ong bắp cày giấy châu Âu là một loài ong sống thành đàn nhưng không hung dữ như các loài ong bắp cày khác. Hình dáng của chúng rất giống ong vàng với các sọc vàng đen gần như y hệt và có kích thước khoảng 2cm.
Ong giấy cũng sống theo bầy đàn nên bạn có thể thấy nhiều con ong bay lượn xung quanh tổ. Cách tốt nhất để nhận biết ong bắp cày giấy là quan sát tổ của chúng. Chúng xây những cấu trúc tổ lớn, trông giống giấy thường ở trên các tòa nhà hoặc trên cây.
Ong bắp cày giấy Bắc Mỹ
Loài ong này chủ yếu có màu nâu đậm với những sọc vàng rất nhạt. Giống như ong bắp cày giấy châu Âu, ong bắp cày giấy Bắc Mỹ xây tổ bằng giấy trên các tòa nhà và cây cối.
Kích thước của chúng lớn hơn một chút so với loài anh em ở châu Âu, thường dài khoảng 2cm – 3cm. Ong bắp cày giấy thường ít hung dữ hơn nhiều loài ong bắp cày khác.
Ong giết ve sầu
Loài ong bắp cày đáng sợ này là một kẻ săn mồi đơn độc. Như tên gọi của nó, loài ong này kiếm ăn bằng cách săn bắt ve sầu và đẻ trứng vào chúng.
Do đó, nếu bạn nhìn thấy một con côn trùng bay lượn và bắt giữ hoặc tấn công một con ve sầu, rất có thể đó là ong giết ve sầu. Loài ong này có kích thước lớn hơn, có thể dài đến 5cm. Chúng có màu đen và nâu sẫm với những sọc vàng và đôi cánh hơi đỏ.
Ong vò vẽ châu Âu
Ong vò vẽ châu Âu trông giống như ong vàng có kích thước lớn nhưng có đầu hơi đỏ. Loài này có thể đạt chiều dài lên đến 4cm và là loài ong vò vẽ bản địa có kích thước lớn nhất ở Hoa Kỳ. Chúng sống thành đàn nhưng thường giấu tổ bằng cách xây trong các hốc cây, gác mái hoặc các tòa nhà bỏ hoang.
Vì vậy, bạn có thể không biết chúng xuất hiện từ đâu. Cách tốt nhất để nhận biết ong vò vẽ châu Âu là quan sát hành vi của chúng; chúng là một trong số ít loài ong bắp cày hoạt động về đêm và bị thu hút bởi ánh sáng.
Ong bùn
Có nhiều loài ong bùn và chúng đều có ngoại hình và hành vi tương tự nhau. Loài vật này là loài sống đơn độc và hiếm khi hung hăng với con người. Bạn sẽ rất dễ nhận biết loài ong này bởi vẻ ngoài khá lạ so với các loài ong bắp cày khác.
Chúng thường có chiều dài khoảng 2cm – 2.5cm nhưng rất mảnh mai. Ong bùn có “eo lưng” rất rõ rệt, khiến cho phần bụng và ngòi của chúng trông như tách rời khỏi phần thân trên. Mặc dù trông có vẻ đáng sợ, nhưng loài ong này hầu như vô hại.
Ong vò vẽ hói
Ong vò vẽ hói gần như đen hoàn toàn với những chấm trắng vàng. Những chấm trắng/vàng này chỉ xuất hiện ở phần thân trên, vì thế, phần bụng màu đen thường là dấu hiệu nhận biết.
Ong thường dài khoảng 1.2cm – 2cm và sống thành đàn. Bạn có thể nhìn thấy nhiều con ong bay lượn quanh tổ. Chúng thường xây tổ cao trên cây, trông như những quả bóng bầu dục làm bằng giấy.
Ong bắp cày khổng lồ châu Á
Còn được gọi là ong sát thủ, loài ong bắp cày xâm lấn này có kích thước vô cùng lớn. Chúng thường dài hơn 5cm, với sải cánh có thể đạt tới 7.5 cm. Đây là loài ong bắp cày lớn nhất thế giới và thường khiến người ta hoảng sợ khi chạm trán.
Loài này rất dễ nhận diện nhờ những đốm màu cam và đen trên thân. Vết đốt của ong bắp cày khổng lồ châu Á rất đau và chúng chỉ tấn công con người khi cảm thấy bị đe dọa.
Ong đào đất
Kích thước của ong đào đất thường dài khoảng 2.5cm.Loài ong kỳ lạ này xây tổ dưới mặt đất và thường xuất hiện trong vườn. Có nhiều loài khác nhau nhưng nhìn chung chúng có màu sẫm với các đốm vàng hoặc cam trên bụng.
Ong đào đất sống rất đơn độc nên bạn sẽ hiếm khi thấy chúng xuất hiện hàng đàn, trừ khi bạn có một khu vườn tươi tốt. Chúng săn những con ấu trùng gây hại cho cây, vì vậy đừng giết chúng nếu bạn bắt gặp. Dù trông có vẻ đáng sợ, nhưng chúng hiếm khi tấn công con người.
Ong tha cỏ
Loài ong này có tập tính sống một mình và xây tổ hoàn toàn bằng cỏ. Có một số phân loài khác nhau nhưng việc chúng sử dụng cỏ để xây tổ là một dấu hiệu cho thấy bạn đang gặp một con ong tha cỏ.
Chúng thường dài khoảng 2cm và có màu đen bóng. Loài vật này không tấn công con người và thường được xem là loài côn trùng có ích với vai trò thụ phấn cho cây.
Dấu hiệu khi bị ong bắp cày đốt
Ngộ độc nọc ong là tình trạng xảy ra khi nọc ong xâm nhập vào cơ thể, gây độc, phá hủy các tế bào và dẫn đến tiêu cơ cấp, làm tắc nghẽn ống thận. Nọc của ong vò vẽ chứa độc tố từ tuyến giáp, gây đau và sưng tại vết đốt.
Tổn thương có thể lan rộng đến nhiều cơ quan, dẫn đến suy đa tạng. Thậm chí, chỉ một vết đốt cũng có thể gây ra tiêu cơ vân cấp hoặc sốc phản vệ. Đặc biệt, những người dị ứng có nguy cơ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc phản vệ bao gồm các phản ứng trên da như phát ban, ngứa, da đỏ hoặc nhợt nhạt; khó thở; sưng cổ họng và lưỡi; mạch đập nhanh và yếu; buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy; chóng mặt, ngất xỉu hoặc mất ý thức. Khi xuất hiện một trong những dấu hiệu này, cần đưa bệnh nhân đi cấp cứu ngay lập tức.
Cách sơ cứu khi bị ong bắp cày đốt
Khi bị ong đốt, cần lấy ngòi ong ra nếu có bằng cách khều nhẹ hoặc dùng nhíp, tránh dùng tay nặn vì có thể làm nọc độc lan rộng. Sau đó, rửa sạch vết đốt bằng xà phòng và nước ấm và đắp băng lạnh lên để giảm đau và sưng. Nếu người bị đốt có triệu chứng nổi mề đay, cảm thấy mệt, tay chân lạnh, tiểu ít hoặc bị ong vò vẽ đốt trên 10 vết, cần đưa ngay đến cơ sở y tế.
Để phòng ngừa bị ong đốt, khi đi chơi ở nông thôn hoặc trong rừng, nên tránh mặc quần áo có màu sắc sặc sỡ. Đồng thời, hạn chế leo trèo hái trái cây để tránh nguy cơ té ngã và bị ong tấn công do vô tình chạm vào tổ ong hoặc kích động đến chúng.
Ngoài ra, nếu muốn phá hoặc xua đuổi đàn ong, có thể sử dụng khói hoặc lửa thay vì dùng que hay gậy chọc trực tiếp vào tổ của chúng. Sau khi bị ong đốt, bạn có thể lựa chọn các loại nước hoa, sữa dưỡng thể tránh các mùi hương ngọt vì có thể thu hút các loài ong. Đối với trẻ em, bạn phải căn dặn trước là không nên dùng gậy, que chọc phá tổ ong.
Kết luận
Nhận biết và xử lý vết đốt của ong bắp cày là những kiến thức cần thiết để bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Việc phân biệt các loài ong bắp cày giúp bạn hiểu rõ mức độ nguy hiểm và cách phòng tránh hiệu quả. Hãy trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để đối phó với những tình huống bất ngờ khi gặp ong bắp cày nhé!
Nếu như có bất kỳ thắc mắc, hay cần sự hỗ trợ nào. Hãy liên hệ cho LifeSkills Vietnam để nhận được những sự hỗ trợ nhanh nhất nhé!
Tìm hiểu thêm các bài viết sau để có thêm thông tin cho mình nhé!
Nhận diện loài ếch độc ảnh hưởng đến con người