Trái Đất đang phải đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến môi trường và cuộc sống con người. Và Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu.
Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu tại Việt Nam, giúp nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động chung tay bảo vệ môi trường.
Nhận thức về nguy cơ biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề của tương lai, mà là hiện thực đang diễn ra ngay trước mắt chúng ta. Những tác động tiêu cực của nó đang ngày càng rõ ràng và nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân và nền kinh tế của đất nước. Các ảnh hưởng tiêu biểu có thể kể đến như:
- Nắng nóng gay gắt: Nhiệt độ trung bình tăng cao, điển hình như thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian gần đây, đặc biệt là vào tháng 5 và đầu tháng 6 đã trải qua những đợt nắng nóng gay gắt với nhiệt độ đo được tại một số nơi lên tới 40°C, thậm chí cao hơn. Đây là mức nhiệt độ cao nhất được ghi nhận trong nhiều năm qua, gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống sinh hoạt của người dân.
- Nước biển dâng cao: Nước biển dâng cao đe dọa các khu vực ven biển, gây xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.
- Bão lũ: Bão lũ đã gây ra nhiều thiệt hại nặng nề về người và tài sản cho các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Theo thống kê của Ủy ban Quốc gia Phòng chống thiên tai, tính đến ngày 05/06/2024, bão lũ đã khiến 135 người thiệt mạng, 22 người mất tích và 23 người bị thương.
Nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu tại Việt Nam
Hoạt động công nghiệp
Việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ, khí đốt để sản xuất công nghiệp, sản xuất điện, giao thông vận tải là nguyên nhân chính gây ra khí nhà kính, đặc biệt là CO2, góp phần làm gia tăng hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu.
Bên cạnh đó, các hoạt động công nghiệp sử dụng nhiều hóa chất độc hại, khi thải ra môi trường mà không qua xử lý có thể gây ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất đai, góp phần thúc đẩy biến đổi khí hậu.
Hoạt động nông nghiệp
Việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật quá mức trong sản xuất nông nghiệp góp phần thải ra khí nhà kính như N2O, CH4, gây ảnh hưởng đến môi trường và khí hậu.
Và hoạt động chăn nuôi gia súc, đặc biệt là bò sữa, lợn, thải ra lượng lớn khí methane (CH4) – một loại khí mạnh gấp 25 lần CO2, góp phần làm gia tăng hiệu ứng nhà kính.
Ngoài ra, việc phá rừng để trồng cây công nghiệp, cây ăn quả, xây dựng khu dân cư,… làm giảm diện tích rừng dẫn đến giảm khả năng hấp thụ CO2, góp phần thúc đẩy biến đổi khí hậu.
Hoạt động sinh hoạt
Phương tiện giao thông, đặc biệt là xe máy, ô tô sử dụng động cơ đốt trong thải ra lượng lớn khí CO2, CO, NOx, HC,… góp phần làm ô nhiễm môi trường và khí hậu.
Ngoài ra, việc sử dụng điện năng quá mức cho các thiết bị điện, máy móc, điều hòa nhiệt độ,… dẫn đến gia tăng nhu cầu sản xuất điện, từ đó thúc đẩy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, thải ra khí nhà kính.
Cùng với việc sử dụng túi nilon khó phân hủy, gây ô nhiễm môi trường, khí thải ra môi trường tự nhiên sẽ góp phần gia tăng hiệu ứng nhà kính.
Phá rừng
Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ CO2, tuy nhiên, diện tích rừng ở Việt Nam đang ngày càng thu hẹp do hoạt động khai thác gỗ, phá rừng làm rẫy, đất trồng … Việc mất đi diện tích rừng làm giảm khả năng hấp thụ CO2, dẫn đến gia tăng nồng độ khí nhà kính trong khí quyển.
Sử dụng đất sai mục đích
Chuyển đổi đất rừng sang đất nông nghiệp, đất đô thị,… làm giảm khả năng hấp thụ CO2 và góp phần gia tăng lượng khí thải nhà kính. Sử dụng đất không hợp lý, khai thác quá mức tài nguyên đất cũng dẫn đến suy thoái đất, ảnh hưởng đến môi trường.
Biến đổi khí hậu toàn cầu
Hoạt động của con người trên toàn cầu cũng góp phần gia tăng lượng khí nhà kính, dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu. Biến đổi khí hậu toàn cầu ảnh hưởng đến Việt Nam qua các hiện tượng như: nước biển dâng cao, xâm nhập mặn, hạn hán, lũ lụt,…
Các giải pháp giảm tình trạng biến đổi khí hậu
Giảm thiểu phát thải khí nhà kính
- Phát triển năng lượng tái tạo là giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giảm phát thải khí nhà kính. Cần ưu tiên phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, điện địa nhiệt,..
- Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng là giải pháp thiết thực để tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí và bảo vệ môi trường. Cần áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, sinh hoạt và giao thông vận tải bằng cách sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng, thay đổi thói quen sinh hoạt, phát triển hệ thống giao thông thông minh,…
Bảo vệ và phát triển rừng
- Tăng cường trồng rừng: Cần mở rộng diện tích rừng bằng cách trồng rừng mới, trồng rừng thay thế cho những khu rừng bị phá. Việc trồng rừng góp phần phủ xanh đất trống, đồi trọc, hạn chế xói mòn đất, bảo vệ nguồn nước và tăng cường đa dạng sinh học.
- Bảo vệ rừng: Cần quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác gỗ, chống phá rừng trái phép. Nâng cao hiệu quả quản lý rừng, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng. Đồng thời, cần có kế hoạch khai thác gỗ hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng: Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của rừng trong việc bảo vệ môi trường. Nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ, gìn giữ và phát triển rừng. Mỗi cá nhân cần tham gia tích cực vào các hoạt động trồng rừng, bảo vệ rừng và tuyên truyền cho người thân, bạn bè cùng chung tay bảo vệ “lá phổi xanh” của Trái Đất.
Sử dụng đất hợp lý
- Quy hoạch sử dụng đất hợp lý: Cần hạn chế chuyển đổi đất rừng sang các mục đích khác, chỉ chuyển đổi khi thật sự cần thiết và có biện pháp bảo vệ, bù đắp.
- Phục hồi đất bị thoái hóa là biện pháp thiết thực để cải tạo đất, nâng cao độ phì nhiêu và năng suất cây trồng. Cần áp dụng các biện pháp cải tạo đất phù hợp với từng loại đất, bao gồm bón phân hữu cơ, trồng cây xanh, áp dụng các kỹ thuật canh tác bảo vệ đất,…
- Sử dụng đất hiệu quả là yếu tố then chốt để bảo vệ tài nguyên đất và nâng cao năng suất cây trồng. Cần tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, áp dụng các giống cây trồng năng suất cao, sử dụng phân bón hợp lý, tưới tiêu tiết kiệm nước,…
Phát triển kinh tế xanh
Phát triển kinh tế xanh là một chiến lược quan trọng để bảo vệ môi trường và hướng đến một tương lai bền vững. Chiến lược này bao gồm nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất chính là ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp xanh, thân thiện với môi trường:
Thay vì khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách cạn kiệt và gây ô nhiễm môi trường, cần ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp sử dụng nguyên liệu tái tạo, năng lượng sạch và áp dụng các công nghệ tiên tiến, ít gây ô nhiễm.
Kết luận
Biến đổi khí hậu là vấn đề cấp bách mà Việt Nam cần quan tâm giải quyết. Để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, cần có sự chung tay góp sức của mỗi cá nhân, tổ chức và cộng đồng.
Nếu như có bất kỳ thắc mắc, hay cần sự hỗ trợ nào. Hãy liên hệ cho LifeSkills Vietnam, để nhận được những sự hỗ trợ nhanh nhất nhé!
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết sau để có thêm kiến thức về kỹ năng sống nhé!
Cách bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng mạng Wi-Fi công cộng
Phòng chống quay lén và nghe lén trong môi trường công cộng
Tại Sao Nên Làm Nóng Người Và Dãn Cơ Trước Khi Tham Gia Các Hoạt Động Thể Thao?